Báo động ma túy núp bóng thực phẩm chức năng, đồ uống

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của công nghệ và nền kinh tế toàn cầu hóa, tội phạm ma túy cũng ngày càng tinh vi trong thủ đoạn hoạt động. Một trong những chiêu trò đáng lưu tâm là việc các đối tượng pha trộn, ngụy trang ma túy vào thực phẩm chức năng và các loại đồ uống để vận chuyển, buôn bán qua mắt cơ quan chức năng. Đây là mối đe dọa nghiêm trọng mà nhiều quốc gia đang phải đối mặt.

Thủ đoạn ngày càng tinh vi

Theo các chuyên gia, có hai dạng chính của ma túy ngụy trang trong thực phẩm và đồ uống.

Thứ nhất là các loại thực phẩm chức năng, được quảng cáo có tác dụng sức khỏe, giảm cân… nhưng thực chất được pha trộn hoặc chứa thành phần từ các chất ma túy như cần sa, methamphetamine.

Dạng thứ hai là ma túy được đóng gói, tráng trên giấy hoặc trực tiếp pha trộn vào thực phẩm, đồ uống dưới dạng viên nén, bột, nước… để mạo nhận là những sản phẩm vô hại, thực phẩm truyền thống.

Ở cả hai trường hợp, các đối tượng đều tận dụng việc các loại thực phẩm, đồ uống thông thường rất dễ vận chuyển, giao nhận mà không gây nghi ngờ. Chúng cũng lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng, vì nhiều người nghĩ rằng các sản phẩm được gắn nhãn “thực phẩm” hay “tăng cường sức khỏe” thì hoàn toàn vô hại, an toàn.

Thực trạng đáng báo động

Chỉ trong vòng vài năm trở lại đây, thế giới đã chứng kiến nhiều vụ việc liên quan đến thủ đoạn ngụy trang ma túy núp bóng thực phẩm như:

Năm 2021, hải quan Mỹ phát hiện một lô hàng 8,5 triệu viên nén thuốc giả được đóng gói như kẹo của nhiều thương hiệu nổi tiếng, tất cả đều chứa fentanyl – một loại ma túy gây nghiện cực mạnh.

Tại Anh năm 2022, một băng nhóm bị phát hiện sử dụng máy cán truyền thống để sản xuất kẹo đường pha trộn ma túy cần sa bán qua mạng xã hội.

Còn tại Việt Nam, trong năm 2021, tại Quảng Ninh có nhiều học sinh bị ngộ độc phải nhập viện cấp cứu do ăn phải kẹo nhộng tằm nhưng thực chất được pha trộn ma túy đá.

Những vụ việc trên chỉ là phần nổi của tảng băng chìm về nạn mua bán ma túy núp bóng thực phẩm đồ uống đang diễn ra trên khắp thế giới. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ riêng năm 2020, có hơn 275 triệu người dân trên toàn cầu đã sử dụng ma túy, số người tử vong do lạm dụng đạt khoảng nửa triệu. Và đặc biệt đáng lưu tâm, một phần không nhỏ trong số ca tử vong này là do sử dụng phải các sản phẩm, thực phẩm chức năng được pha trộn chất gây nghiện mà không hề hay biết.

Hậu quả khôn lường

Khi ma túy được ngụy trang thành thực phẩm, đồ uống bình thường, điều đó càng làm tăng thêm sức hấp dẫn và nguy cơ sử dụng cho người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ em và giới trẻ vốn có khuynh hướng tò mò và dễ bị lừa gạt.

Nhiều chuyên gia y tế đã cảnh báo, việc lạm dụng ma túy bất cứ dưới hình thức nào đều có thể để lại hậu quả nghiêm trọng với sức khỏe, trong đó có các triệu chứng như đau nửa đầu, buồn nôn, lú lẫn, hôn mê, hạ đường huyết, co giật, suy hô hấp.

Nếu sử dụng thường xuyên còn có nguy cơ gây nghiện, tổn thương các cơ quan nội tạng, dẫn đến hậu quả đe dọa tính mạng.

Với những người vô tình sử dụng ma túy ngụy trang dưới dạng thực phẩm, mà không được chuẩn đoán, can thiệp y tế kịp thời, viễn cảnh đau thương thậm chí là tử vong hoàn toàn có thể xảy ra. Chính vì vậy, việc ngăn chặn và xử lý nghiêm loại tội phạm ma túy này là vô cùng cấp thiết.

Nguyên nhân của thực trạng

Theo các chuyên gia nghiên cứu, có nhiều nguyên nhân khiến thủ đoạn pha trộn ma túy vào thực phẩm đồ uống ngày càng phổ biến. Trước hết, đây là hoạt động phi pháp nhưng lại mang lại lợi nhuận siêu khủng cho các băng nhóm tội phạm. Số tiền “bẩn” thu về từ buôn bán ma túy mỗi năm lên tới hàng tỷ USD, nhiều gấp mấy lần so với buôn bán vũ khí trái phép. Với lợi nhuận khổng lồ như vậy, chúng sẵn sàng đầu tư về công nghệ tinh vi để trót lọt các thương vụ mua bán trái phép ma túy.

Giải pháp đồng bộ từ các cơ quan chức năng

Trước thực trạng báo động về tội phạm ma túy ngụy trang dưới vỏ bọc thực phẩm, đồ uống, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04) đã đề ra nhiều giải pháp đồng bộ:

Thứ nhất, tăng cường công tác tuyên truyền phổ biến rộng rãi tới người dân về tác hại của ma túy, các thủ đoạn của tội phạm cũng như cách nhận diện các loại thực phẩm, đồ uống có nguy cơ bị tội phạm lợi dụng pha trộn chất gây nghiện.

Thứ hai, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng như Hải quan, Quản lý thị trường để kiểm soát chặt chẽ nguồn hàng thực phẩm, đồ uống nhập khẩu, phát hiện và xử lý nghiêm những lô hàng không rõ nguồn gốc.

Thứ ba, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các ban ngành, đoàn thể cùng sự tham gia của toàn dân trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm ma túy nói chung.

Thứ tư, tăng cường phối hợp giữa các lực lượng Công an với nhà trường, chính quyền địa phương trong công tác giáo dục, quản lý, phòng ngừa và đấu tranh với tệ nạn ma túy trong cộng đồng.

Thứ năm, C04 cam kết sẽ thường xuyên cập nhật, theo dõi và thu thập thông tin về các hoạt động tội phạm ma túy núp bóng thực phẩm, đồ uống để kịp thời hướng dẫn công an các địa phương phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm minh. Đặc biệt, sẽ tăng cường xử lý điểm, xử lý lưu động để răn đe, phòng ngừa loại tội phạm này.

Thứ sáu, kêu gọi người dân cảnh giác, phát hiện và cung cấp thông tin kịp thời về các hoạt động nghi vấn để lực lượng chức năng có căn cứ điều tra, xử lý theo đúng quy định pháp luật. Đồng thời, người dân cũng cần tăng cường công tác giáo dục, quản lý con em trong gia đình để phòng tránh nguy cơ sa vào tệ nạn ma túy.

Với sự phối hợp đồng bộ từ các ban ngành, lực lượng chức năng cùng sự tham gia tích cực của người dân, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát, ngăn chặn thủ đoạn ngụy trang tinh vi của tội phạm ma túy trước khi chúng gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cộng đồng.