CHẨN ĐOÁN NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ NHÓM OPIATS Cổng thông tin phòng chống tác hại của ma túy

Mục lục

1 KHÁI NIỆM
2 TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN NGHIỆN MA TUÝ NHÓM OPIATS (CDTP)
3 HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ NHÓM OPIATS (CDTP)
4 CÁC LƯU Ý TRONG HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ NHÓM OPIATS
5 THÔNG TIN LIÊN HỆ

KHÁI NIỆM

Chất ma tuý là các chất gây nghiện được quy định trong các danh mục do Chính phủ ban hành.

Chất ma tuý có nhiều loại: loại tự nhiên, loại bán tổng hợp, loại tổng hợp.

Ma tuý nhóm Opiats (chất dạng thuốc phiện: CDTP)
Ma tuý nhóm Opiats (CDTP) là những chất có nguồn gốc thuốc phiện và những chất có đặc điểm dược lý tương tự thuốc phiện, bao gồm: thuốc phiện, Morphin, Heroin, Codein, Pethidin, Buprenorphin, Methadon, Levo- alpha- acetylmethadon (LAAM)…
Trong nhiều tài liệu có đề cập đến ma tuý nhóm Opiats hoặc nhóm Opioid hoặc các CDTP. Ba nhóm trên thực chất là một, trong hướng dẫn này thống nhất tên gọi của ba nhóm trên là nhóm Opiats hoặc CDTP.
Người nghiện ma túy là người sử dụng chất ma túy và bị lệ thuộc vào chất này.
Hội chứng cai ma túy là trạng thái phản ứng của cơ thể khi cắt hoặc giảm chất ma túy đang sử dụng ở những người nghiện ma túy. Biểu hiện lâm sàng của hội chứng cai khác nhau phụ thuộc vào loại ma túy đang sử dụng.
Nghiệm pháp Naloxone.

TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN NGHIỆN MA TUÝ NHÓM OPIATS (CDTP)

1. Tiêu chuẩn lâm sàng:

Theo Bảng phân loại quốc tế bệnh tật lần thứ 10 (ICD-10) năm 1992 của Tổ chức Y tế thế giới: chẩn đoán xác định nghiện ma tuý nhóm Opiats khi có đủ tối thiểu 3 trong 6 nhóm triệu chứng sau đây đã được biểu hiện vào một lúc nào đó trong vòng 12 tháng trở lại đây:

Thèm muốn mạnh mẽ hoặc cảm thấy buộc phải sử dụng ma tuý nhóm Opiats.
Khó khăn trong việc kiểm tra thói quen sử dụng ma tuý nhóm Opiats như thời gian bắt đầu, kết thúc hoặc liều lượng sử dụng.

Xuất hiện hội chứng cai ma tuý nhóm Opiats khi ngừng hoặc giảm đáng kể liều lượng ma tuý nhóm Opiats đang sử dụng hoặc phải dùng lại ma tuý nhóm Opiats để làm giảm nhẹ triệu chứng hoặc làm mất hội chứng cai ma tuý nhóm Opiats.
Có khuynh hướng tăng liều để chấm dứt hậu quả do liều thấp gây ra.

đ) Sao nhãng các thú vui, sở thích, công việc trước đây bằng việc tìm kiếm và sử dụng ma tuý nhóm Opiats.

Tiếp tục sử dụng ma tuý nhóm Opiats mặc dù biết tác hại, thậm chí đã có bằng chứng rõ ràng về tác hại của ma tuý nhóm Opiats đối với bản thân gia đình và xã hội.

2. Tiêu chuẩn xét nghiệm:

Phải xác định được sự có mặt của ma tuý nhóm Opiats trong nước tiểu. Có thể xét nghiệm nước tiểu tìm ma tuý nhóm Opiats bằng một trong các phương pháp sau:

Test nhanh (thường sử dụng để sàng lọc)
Sắc ký lớp mỏng
Sắc ký khí
Sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC)

HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ NHÓM OPIATS (CDTP)

Quá trình khám để kết luận người nghiện ma tuý nhóm Opiats, có thể gặp một trong các trường hợp sau:

1. Trường hợp thứ nhất

Tiêu chuẩn lâm sàng: Đủ
Tiêu chuẩn xét nghiệm: Dương tính (+)

Kết luận: nghiện ma tuý nhóm Opiats

2. Trường hợp thứ hai

Tiêu chuẩn lâm sàng: Không có
Tiêu chuẩn xét nghiệm: Âm tính

Kết luận: không nghiện ma tuý nhóm Opiats

3. Trường hợp thứ ba

Tiêu chuẩn lâm sàng: Đủ
Tiêu chuẩn xét nghiệm: Âm tính (-)

Trường hợp này cần làm lại xét nghiệm nước tiểu, nhưng từ xét nghiệm b hoặc c hoặc d tại khoản 2 Mục II của Hướng dẫn này.

Nếu kết quả xét nghiệm (+) kết luận nghiện ma tuý nhóm Opiats
Nếu kết quả xét nghiệm vẫn (-) làm thêm nghiệm pháp Naloxone:

+ Nếu kết quả nghiệm pháp Naloxone (+) kết luận nghiện ma tuý nhóm Opiats

+ Nếu kết quả nghiệm pháp Naloxone (-) kết luận hiện tại không nghiện ma tuý nhóm Opiats.

4. Trường hợp thứ tư

Tiêu chuẩn lâm sàng: Không đủ
Tiêu chuẩn xét nghiệm: Nghi ngờ (±)

Trường hợp này cần làm nghiệm pháp Naloxone:

Nếu kết quả nghiệm pháp Naloxone (+) kết luận nghiện ma tuý nhóm Opiats
Nếu kết quả nghiệm pháp Naloxone (-) kết luận không nghiện ma tuý nhóm Opiats.

CÁC LƯU Ý TRONG HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN NGƯỜI NGHIỆN MA TUÝ NHÓM OPIATS

Chỉ được sử dụng các test nhanh phát hiện nhóm Opiats trong nước tiểu đã được kiểm định và cấp phép của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Khi nghiệm pháp Naloxone âm tính (-) nhưng xét nghiệm nước tiểu dương tính (+) có thể đó là dương tính giả hoặc đương sự có sử dụng một loại thuốc có dẫn xuất dạng thuốc phiện để chữa bệnh như Terpin codein, Opizoic (viên rửa),… (để biết rõ, cần hỏi thêm trong 1-2 ngày nay họ có sử dụng những loại thuốc gì để xác định đó có phải là thuốc có dẫn xuất của nhóm Opiats hay không).
Khi lấy mẫu nước tiểu để xét nghiệm tìm chất ma tuý nhóm Opiat trong nước tiểu, phải lấy dưới sự giám sát chặt chẽ của nhân viên để tránh việc đánh tráo mẫu nước tiểu.
Nghiệm pháp Naloxone chỉ được thực hiện tại bệnh viện tuyến huyện trở lên (nếu đủ điều kiện).
Sắc ký lớp mỏng, sắc ký khí hoặc sắc ký lỏng hiệu năng cao (HPLC) hiện nay mới được thực hiện tại một số cơ sở y tế tuyến tỉnh trở lên./.